تفاوت سونوگرافی واژینال و عکس رنگی رحم

رحم در لگن زنان بین مثانه و راست روده قرار دارد و به عنوان یک اندام نسبتاً سطحی می‌توان آن را با روش‌های مختلفی تصویربرداری کرد. معمولاً برای تصویربرداری از رحم از سونوگرافی استفاده می‌شود، در حالی که روش‌های کمتر رایج شامل هیستروسالپنوگرافی (HSG)، هیستروسونوگرافی و MRI هستند. هر یک از این روش‌ها برای ارزیابی جنبه‌های مختلف رحم مفید است. معمولاً در مواقعی که دلیل تاخیر در باروری مورد بررسی قرار می‌گیرد، از تصویر رنگی رحم یا HSG استفاده می‌شود، زیرا شانس بارداری در صورت وجود چسبندگی رحم یا انسداد لوله‌های فالوپ کاهش می‌یابد. هیستروسالپنوگرافی یا HSG همان تصویر رنگی رحم است و هیستروسونوگرافی نیز یکی دیگر از روش‌های تصویربرداری از رحم است که تفاوت‌هایی از نظر نتیجه و روش انجام با تصویر رنگی رحم دارد.

مقایسه تصویر رنگی رحم با سونوگرافی واژینال

در ادامه، به بررسی دو روش تصویر ‌برداری رنگی رحم و سونوگرافی واژینال خواهیم پرداخت و در انتها مقایسه‌ای بین آنها انجام خواهیم داد.

نحوه انجام عکس رنگی رحم

برای انجام این تست، فرد باید روی تخت معاینه دراز بکشد. سپس با استفاده از اسپکولوم (ابزار معاینه زنان)، واژن باز می‌شود. دهانه رحم با وسیله‌ای به نام تناکولوم نگه داشته می‌شود و سپس با وسیله‌ای دیگر یا لوله بسیار نازکی، ماده حاجب به درون رحم تزریق می‌شود. هدف از استفاده از این وسیله‌ها این است که ماده حاجب به داخل رحم و لوله‌های رحمی وارد شود. اگر مشکلی در لوله‌های فالوپ یا ساختار داخلی رحم وجود داشته باشد، در عکس رنگی رحم (HSG) مشخص می‌شود.

فرد ممکن است هنگام قرار دادن اسپکولوم یا هنگام ورود ماده حاجب، درد و انقباضاتی را تجربه کند که امری طبیعی است. برای کاهش درد، می‌توان از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن استفاده کرد. بهتر است مصرف این داروها یک ساعت پیش از تصویر‌برداری انجام شود، یا از بیهوشی سبک و ایمن بهره برد.

سونوگرافی واژینال یکی دیگر از روش‌های عکس برداری از رحم

سونوگرافی ترانس واژینال روشی است سریع و بدون درد که نسبت به سونوگرافی شکمی، تصاویری دقیق‌تر از نواحی لگنی ارائه می‌دهد. پزشک ممکن است از این روش برای بررسی علت علائم، تشخیص بیماری‌ها، پیگیری بارداری یا برنامه‌ریزی جراحی استفاده کند. این روش یکی از ابزارهای تشخیصی رایج و موثر است که پزشک می‌تواند برای مراقبت از شما به کار گیرد. ترانس واژینال به معنای «از طریق واژن» است و معمولاً برای بررسی رحم و تخمدان‌ها به کار می‌رود. خروجی این سونوگرافی معمولاً تصاویری به صورت سیاه و سفید است و دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است استفاده از این روش را ضروری سازد.

دلایل به کارگیری روش سونوگرافی واژینال

• تأیید درست قرار گرفتن دستگاه IUD در رحم
• خونریزی غیر طبیعی واژینال
• احساس درد در لگن
• حاملگی خارج از رحم
• معاینه و بررسی کیست تخمدان‌ها
• ناباروری
• بررسی فیبروم رحم

بهترین زمان برای عکس برداری از رحم

بهترین زمان برای انجام تصویربرداری سونوگرافی یا عکس رنگی رحم (HSG) معمولاً بعد از پایان دوره قاعدگی است. به عبارت دیگر، ۲ تا ۴ روز پس از اتمام پریودتان می‌توانید برای انجام این تصویربرداری آماده باشید. تصویر برداری رنگی رحم ممکن است برای جنین مضر باشد، بنابراین باید از عدم بارداری خود مطمئن شوید. افرادی که از انجام این آزمایشات احساس نگرانی می‌کنند، می‌توانند این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارند و درخواست کنند که داروهای آرامبخش تجویز شود یا تصویربرداری با بیهوشی سبک انجام شود. همچنین، اگر پزشک داروهای دیگری مانند آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز کرده است، باید آن‌ها را در زمان مقرر مصرف کنید تا از بروز عوارضی مانند عفونت جلوگیری شود.

آماده‌سازی برای انجام سونوگرافی واژینال

برای آماده شدن سونوگرافی واژینال نیاز به انجام اقدامات خاصی ندارید. فقط کافی است وارد اتاق معاینه شوید و لباس‌های خود را از کمر به پایین در بیاورید و روپوش مخصوص را بپوشید. بر اساس دستورات پزشک، ممکن است لازم باشد مثانه شما پر یا خالی باشد. با این حال، مثانه پر کمک می‌کند تا روده به سمت بالا جابجا شود و تصویر واضح‌تری از ناحیه لگن به دست آید. اگر در دوران قاعدگی هستید یا لکه‌بینی دارید، باید قبل از سونوگرافی هر نوع تامپونی که استفاده می‌کنید، بردارید.

تصویر رنگی رحم ( HSG )یا سونوگرافی واژینال؟

روش تصویربرداری از رحم که پزشک ممکن است تجویز کند، معمولاً برای بررسی مسدود بودن یا نبودن لوله‌های فالوپ استفاده می‌شود. عکس رنگی رحم برای بررسی مسدودیت لوله‌های فالوپ کاربرد دارد، در حالی که سونوگرافی واژینال برای بررسی مسائل دیگر مانند مشکلات لگنی مفید است.

سونوگرافی واژینال به دلیل دقت بالای آن نسبت به سونوگرافی شکمی، برای بررسی مشکلات خاصی مانند سالپنژیت موثرتر است، در حالی که سونوگرافی واژینال بیشتر برای ارزیابی لگن، شامل تخمدان‌ها، رحم، لوله‌های فالوپ و دهانه آن، کاربرد دارد. بهترین روش تصویربرداری به تشخیص پزشک و نیازهای بالینی شما بستگی دارد.

همچنین باید توجه داشت که نباید از تصویر رنگی رحم در دوران بارداری استفاده کرد. بنابراین قبل از انجام این آزمایش، حتماً از عدم بارداری خود اطمینان حاصل کنید.

پس از انجام آزمایش‌ها، چه روندی دنبال می‌شود؟

بعد از انجام آزمایش‌های رنگی از رحم یا سونوگرافی واژینال، ممکن است شاهد علائم قاعدگی یا لکه بینی باشید که کاملاً طبیعی است. بهتر است محصولات بهداشتی را همراه داشته باشید. در صورت بروز سردرد یا گرفتگی‌های عضلانی، نگران نباشید و استراحت کنید. توصیه می‌شود که در طول سال آزمایش‌های مربوط به سلامت زنان را انجام دهید. چکاپ‌های سالانه به شما کمک می‌کند تا مشکلاتی که ممکن است علائم واضحی نداشته باشند را زودتر شناسایی کنید و قبل از اینکه به دردهای مزمن تبدیل شوند، درمان کنید. داروهایی که پس از آزمایش‌ها تجویز می‌شود را به موقع مصرف کنید و دوره درمان را کامل کنید تا سلامت شما تضمین شود.

عکس رنگی رحم با بیهوشی

به دلیل اینکه برخی از بانوان هنگام انجام عکس رنگی رحم ممکن است با درد و ناراحتی مواجه شوند و برخی دیگر از انجام این آزمایش در حالت بیداری احساس ترس کنند، امکان انجام این آزمایش با بیهوشی فراهم شده است. این روش به کاهش استرس، درد و ترس کمک می‌کند.

بیهوشی به‌گونه‌ای انجام می‌شود که خانم‌ها درد و ناراحتی ناشی از عکسبرداری را احساس نمی‌کنند و این نوع بیهوشی نسبت به بیهوشی‌های معمول در اتاق عمل، سبکتر است. با توجه به آمار بالای مراجعین، هیچ‌گونه عارضه‌ای از بیهوشی گزارش نشده است. یکی از عوامل مهم در موفقیت تصویربرداری هیستروسالپنگوگرافی (HSG) همکاری بیمار است، که با استفاده از بیهوشی به بهترین شکل ممکن فراهم می‌شود و امکان انجام انواع مانورها بر روی بیمار بدون احساس درد و مشکل وجود دارد. همچنین، بیمار به نتیجه عکسبرداری با اطمینان کامل دست می‌یابد.

جدول1: تفاوت‌های سونوگرافی واژینال و عکس رنگی رحم

سخن پایانی

سونوگرافی واژینال و تصویر رنگی رحم از ابزارهای کلیدی در تشخیص و درمان مشکلات زنان هستند و هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. سونوگرافی واژینال به دلیل دقت بالا و عدم نیاز به ماده حاجب، در بررسی وضعیت‌های مختلف مانند کیست‌ها و فیبروم‌ها مؤثر است، در حالی که تصویر رنگی رحم برای ارزیابی وضعیت لوله‌های رحمی و بررسی مشکلاتی مانند انسداد یا ناباروری مفید است. انتخاب بین این دو روش باید با توجه به تشخیص پزشک و شرایط ویژه بیمار صورت گیرد. پیش از انجام این آزمایش‌ها، مشاوره با پزشک درباره مزایا، معایب و خطرات احتمالی آنها، به تصمیم‌گیری بهتر کمک خواهد کرد.